พุทโธ
พุทโธ
“พุทโธมีความหมายอย่างไร”
ถาม: คำว่าพุทโธมีความหมายอย่างไร และมีความสำคัญอย่างไรในการบริกรรมครับ
พระอาจารย์: คำว่า “พุทโธ” ก็คือไม่ให้คิดไง ให้ท่องพุทโธเพื่อจะได้ไม่คิด เท่านั้นเอง ให้รู้แค่นี้ก็พอ การปฏิบัติไม่ต้องรู้มากไปกว่านั้น ความคิดของเรานี่มันเป็นภัยกับเรานะ เป็นหอกทิ่มแทงใจเราอยู่ตลอดเวลา เดี๋ยวก็คิดเรื่องนั้นคิดเรื่องนี้ แล้วก็มาร้องห่มร้องไห้เศร้าโศกเสียใจ ก็เพราะความคิดของเรานี่เอง ไม่ใช่คนอื่นทำให้เราเศร้าโศกเสียใจ เราเป็นคนไปคิด มันเลยทำให้เราเศร้าโศกเสียใจ พอเราไม่ไปคิด ความเศร้าโศกเสียใจก็หายไป
ดังนั้น คำว่าพุทโธคือไม่ให้คิด ให้รู้เฉยๆ ผู้รู้ พุทโธคือผู้รู้ ให้รู้ เรามี ๒ ส่วน เรามีผู้รู้กับผู้คิด เรามักจะเอาผู้คิดออกมานำหน้า ผู้รู้อยู่ข้างหลัง ผู้คิดมันก็เลยมาทิ่มแทงหัวใจเราอยู่เรื่อยๆ พอเราหยุดผู้คิดได้ก็เหลือแต่ผู้รู้ ผู้รู้ก็รู้เฉยๆ ใครด่าก็รู้เฉยๆ ใครชมก็รู้เฉยๆ ไม่ต้องคิด เท่านั้นเอง แล้วอารมณ์ต่างๆ ก็จะหายไป ใจก็จะว่างจะเย็นจะสบาย งั้นขอให้รู้ว่าท่องพุทโธเพื่อไม่ให้คิด ไม่ต้องไปรู้ความหมายของพุทโธ พุทโธก็แปลว่าผู้รู้ไง ผู้รู้คือพุทโธ พระพุทธเจ้าก็คือผู้รู้ด้วยตนเอง รู้ธรรม รู้แสงสว่างแห่งธรรมด้วยตนเอง ก็เรียกว่า อรหันตสัมมาสัมพุทโธ เท่านั้นเอง คำว่าพุทโธแปลว่าผู้รู้ ใจเรานี้มี ๒ ส่วน มีผู้รู้กับผู้คิด แต่ผู้รู้นี้ถูกผู้คิดนำหน้าอยู่ตลอดเวลา ก็เลยมีแต่เรื่องวุ่นวายอยู่ตลอดเวลา พอเราหยุดผู้คิดได้ปั๊บ ผู้รู้ก็จะนำหน้า ผู้รู้ก็จะรู้เฉยๆ ใครจะด่าก็รู้ ใครจะชมก็รู้ แต่ไม่ไปคิดว่าเขาด่าเขาชมเรา ก็คิดว่าเป็นเสียงไป เป็นแค่เสียง เท่านั้นเอง เสียงด่าก็เสียง เสียงชมก็เสียง แต่พอไปแปลความหมายปั๊บนี้ มันก็เลยกลายเป็นเรื่องด่าเรื่องชมขึ้นมา นี่เวลาเราฟังเสียงนกนี่ เรารู้ว่ามันด่าเราหรือชมเราหรือเปล่า รู้ว่าเป็นเสียงนกใช่ไหม แล้วเป็นยังไง สบายไหม ฟังเสียงนกแล้วสบาย ถึงแม้มันจะด่าเรา เราก็สบาย ใช่ไหม เพราะเราไม่ไปคิดว่ามันด่าเรา ใช่ไหม เข้าใจไหม เพราะฉะนั้นอย่าไปคิดว่าเขาด่าเรา คิดว่าเป็นเหมือนเสียงนกร้อง เสียงด่าเสียงชมก็เหมือนเสียงนกร้อง เราไม่รู้ว่าเขาด่าหรือเขาชม ถ้ารู้ก็ทำเป็นไม่รู้ไม่ชี้ไป ทำได้หรือเปล่า ปัญหาคือเราทำใจให้ไม่รู้ไม่ชี้ไม่ได้ เท่านั้นเอง ต้องรักชังกลัวหลงขึ้นมาทันที งั้นต้องมาฝึกใจใหม่ ให้รู้เฉยๆ ให้สักแต่ว่ารู้ อย่าให้ความคิดมาหลอกเราว่าเป็นนู่นเป็นนี่ มันเป็นเพียงความคิดเท่านั้น ความจริงมันเป็นแค่เสียง แต่เราไปว่าเสียงดีเสียงไม่ดี เสียงไพเราะเสียงหยาบ เสียงอะไร เป็นสมมุติไปหมด พวกนี้เป็นสมมุติ ความจริงมันเป็นแค่เสียง เหมือนเสียงลมพัดนี่ มันก็เสียง เสียงนกร้องก็เสียง ทำไมเสียงลมพัด เสียงนกร้องไม่ทำให้เราปวดร้าวในจิตใจ พอเสียงด่าคำเดียวเท่านั้น “อีหอกนี่” ปวดร้าวไปทั้งวันทั้งคืน นะ นี่คือปัญหาของความคิด ถึงต้องใช้พุทโธพุทโธ จะได้หยุดความคิดซะที ให้รู้เฉยๆ นะ โอเค
ธรรมะหน้ากุฏิ
วันที่ ๒๗ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๔
#พระจุลนายก พระอาจารย์สุชาติ อภิชาโต
วัดญาณสังวรารามฯ จังหวัดชลบุรี
